'Heimwee, Koreaanse reisverhalen van een geadopteerde' - interview met de auteur

Myung Feyen is geadopteerd uit Korea, opgegroeid in België en sinds 2000 woonachtig in Den Haag. In juli ‘22 bracht ze bij Uitgeverij Aspekt het boek ‘Heimwee, Koreaanse reisverhalen van een geadopteerde’ uit. Daarin bundelt ze de ervaringen van de zes reizen die ze maakte naar Korea, haar geboorteland. Wij gingen met haar in gesprek over het ontstaan van het boek, haar reizen naar Korea en tips voor geadopteerden en adoptiegezinnen die nadenken over een terugreis.

Wat heeft je doen besluiten om je reisverhaal te delen? Waarom deel je het in boekvorm?

Notities en foto’s maken is iets wat ik altijd al deed. Pas toen ik René Hoksbergen ontmoette, sprak ik er met iemand over om een keer te schrijven over de zes reizen die ik gemaakt had naar Zuid-Korea. Hij moedigde me aan en geloofde dat het een zekere rust zou brengen. Het heeft nog zo’n negen jaar geduurd vooraleer ik er uiteindelijk aan begon. Het was iets dat steeds in mijn achterhoofd zat. Een goede vriendin herinnerde me er regelmatig aan.

In eerste instantie had ik alles gewoon voor mezelf geschreven. Toen de tekst klaar was, wilde ik die allereerst delen met René Hoksbergen. Hij zag het belang ervan in om het te delen met anderen en adviseerde me om het uit te geven. Zo kwam ik in contact met de uitgever. Omdat ik ook veel beeldmateriaal had van de reizen, wilde ik de tekst in het boekje laten afwisselen met zwart-witfoto’s. Ik houd zelf heel erg van boeken. Het voelde dus ergens natuurlijk aan om mijn reisverhalen in boekvorm te gieten.

Je schrijft in je boek dat je altijd een foto hebt gewenst van je Koreaanse ouders. Wat betekent fotografie in jouw adoptieverhaal en in jouw leven?

Door de manier waarop mijn leven begonnen is, heb ik altijd een ‘andere kijk’ gehad op mijn omgeving, denk ik. Ik observeerde de wereld om me heen, deels uit nieuwsgierigheid, deels uit zelfbescherming. Toen ik na de middelbare school alleen ging wonen in Antwerpen en daar een voorbereidend jaar volgde in het kunstonderwijs, gaf mijn vader me zijn analoge spiegelreflexcamera te leen. Bijna instinctief legde ik de mensen om heen vast op beeld en begon ik met het verzamelen van verschillende vormen van portretteringen van mijn familie, vrienden en kennissen.

Ik ben visueel ingesteld en heb een duidelijk fotografisch geheugen. Omdat mijn biologische familiegeschiedenis onbekend is, zocht ik deels onbewust in mijn kunstprojecten naar manieren om beelden te bewaren. Van die beelden maakte ik langdurige projecten over tijd en de mensen die ik ontmoette. Misschien vult het een zekere leegte op en helpt het mijn geheugen.

Je maakte je je eerste terugreis op initiatief van je adoptieouders. Hoe kijk je daar nu naar terug?

Mijn moeder heeft de weloverwogen keuze gemaakt om als gezin deze eerste reis te maken voor ik in de puberteit kwam. Het leek haar beter om op rootsreis te gaan voor de tijd dat er zoveel identiteitsvragen opspelen. In mijn herinnering keek ik er erg naar uit.

Het vreemde is dat ik me er achteraf weinig van herinner zonder naar foto’s te kijken. Het was soms een confronterende ervaring: ik was niet meer de vreemde eend in de bijt, maar tegelijkertijd kon ik niet eens communiceren met de mensen daar. Het benadrukte voor mij een gevoel van tussen twee werelden te zijn. Desondanks ben ik blij dat we daar samen zijn geweest en waardeer ik heel erg hoe bewust mijn moeder er over heeft nagedacht. Het was als een voorproefje voor de reizen die ik later nog zou maken.

Welk advies zou je geven aan (kandidaat-)adoptieouders die nadenken over het al dan niet maken van een terugreis met hun kind?

Ik denk dat het heel waardevol kan zijn om als adoptiegezin samen het land van herkomst te bezoeken, bijvoorbeeld op een leeftijd waarop je de eerste stappen zet naar de volwassenheid. Het geeft voor mij blijk van echte interesse. Ik denk dat het bij het gezin ook begrip kan scheppen, door de context en het weefsel te willen leren kennen van waaruit het kind is voortgekomen. Misschien wordt geen makkelijke reis, maar dat doet niets af aan de waarde ervan. Ook al kunnen de adoptieouders de beleving van de reis bij het kind op dat moment lastig duiden of zelfs als moeilijk ervaren, toch kan het later van grote betekenis zijn. 

Heb je advies voor andere geadopteerden die nadenken over het al dan niet maken van een rootsreis en eventuele zoektocht?

Een terugreis opent heel veel deurtjes in jezelf, die tot dan toe gesloten leken te zijn. Al is het maar een geur die je je ergens herinnert. Het zal zeker niet altijd makkelijk zijn. Zorg daarom goed voor jezelf en ga bijvoorbeeld logeren op een fijne plek, zodat je je comfortabel terug kunt trekken als het moeilijk voelt.

Als je twijfelt, dan kan je je afvragen of je bereid bent om een hele golf aan onbekende gevoelens en ervaringen toe te laten. Je bent niet meer helemaal dezelfde als je eenmaal terug bent geweest, maar misschien wel steeds meer jezelf.

Je schrijft dat boeken voor jou een belangrijke weg zijn om een cultuur te leren kennen. Welke Koreaanse literatuur of boeken over Korea zou je aanraden voor wie het land en de cultuur beter wil leren kennen?

Ik was een twintiger toen ik interesse kreeg in Korea. In die tijd was er nog heel weinig Koreaanse literatuur vertaald naar het Engels, laat staan naar het Nederlands. Gelukkig kon ik toen ergens een afgeschreven exemplaar van het boek The Old Garden van Hwang Sok-yong te pakken krijgen. Dat boek schetst een politiek beeld van Korea in de jaren ’80, de tijd dat mijn biologische ouders jong waren en ook de periode waarin ik geboren ben. Door de tumultueuze geschiedenis van Korea is het niet verwonderlijk dat vele boeken een zware thematiek hebben.

Omdat Korea steeds bekender en populairder geworden is, kan je intussen gelukkig veel meer Koreaanse literatuur vinden. Ik vraag graag mensen uit het land zelf voor advies. Zo kreeg ik voor Korea deze tips: Yi Mun-yol (conservatieve schrijver), Hwang Sok-yong (progressieve schrijver) en Shin Kyung-sook (individueel).

Zelf voeg ik graag de hedendaagse schrijfster Han Kang aan het lijstje toe. Ik waarschuw alvast dat deze auteurs zeker niet altijd over de gemakkelijkste onderwerpen schrijven.

Voor wie op zoek is naar literatuur over adoptiegeschiedenis aan de hand van verschillende generaties adoptieouders en geadopteerden (niet alleen uit Korea), zou ik ten zeerste het dikke boek ‘Kinderen die niet konden blijven’ van René Hoksbergen aanraden.

Je eindigt je boek met het jaar 2021. Wat heeft 2022 je gebracht?

Het is fijn om te kunnen zeggen dat dit jaar mijn gevoelens stabieler lijken te zijn geworden. Na een wat verdrietige tijd heeft het voltooien van zoiets persoonlijks echt rust en tegelijk ook meer energie gebracht. Ik ben vorig jaar opnieuw begonnen met studeren. Die studie ga ik dit schooljaar hopelijk volbrengen.

‘Heimwee, Koreaanse reisverhalen van een geadopteerde’ is o.a. te koop in de webwinkel van Uitgeverij Aspekt en in vele andere boekenwinkels. Je vindt meer informatie over Myung en haar werk op haar website.

Gepost in: Interview